Виклики та роль бухгалтера майбутнього

Автор(и)

  • Агнєшка Кістер Університет Марії Кюрі-Склодовської
  • Агнєшка Паркітна Вроцлавський технологічний університет

DOI:

https://doi.org/10.35774/

Ключові слова:

етика бухгалтерської професії, цифровізація бухгалтерських даних, блокчейн, бухгалтерія майбутнього, ERP-системи, штучний інтелект, ESG

Анотація

Вступ. Бухгалтерська професія зазнає значних трансформацій під впливом технологічного прогресу, цифровізації, автоматизації облікових процесів і зміни вимог до компетентностей фахівців. Упровадження інноваційних технологій та розвиток штучного інтелекту змінюють традиційні підходи до бухгалтерської діяльності, що зумовлює необхідність ідентифікації основних викликів і тенденцій розвитку професії бухгалтера в майбутньому.

Мета дослідження. Визначити основні зміни та виклики, що впливатимуть на бухгалтерську професію у найближчі роки, проаналізувати вплив цифрових технологій на бухгалтерський облік та управлінську діяльність, а також окреслити нові вимоги до компетентностей бухгалтерів.

Методи. У дослідженні застосовано методи аналізу, синтезу та узагальнення наукових джерел, що дало змогу виявити головні тенденції розвитку бухгалтерської професії. Проведено критичний огляд сучасних викликів, з якими стикаються бухгалтери у процесі цифрової трансформації.

Результати. Дослідження є оглядовим та відкриває подальші можливості для вивчення майбутнього розвитку бухгалтерської професії. Автори зосередилися на критичному аналізі основних тенденцій змін, зокрема: вплив сучасних технологій, зокрема штучного інтелекту та ERP-систем, на зміну щоденних обов’язків бухгалтерів; зростання ролі аналітики даних у бухгалтерській діяльності, що підвищує значущість функцій консультування, стратегічного управління та фінансового аналізу; нові вимоги до компетентностей майбутніх бухгалтерів, обумовлені динамічними змінами ринку, посиленням транскордонної співпраці та глобалізацією облікових процесів. Узагальнено основні виклики, які стоять перед майбутніми бухгалтерами: технологічна адаптація, управління великими масивами даних та їхня безпека, дотримання етичних норм та регуляторних вимог, забезпечення стійкого розвитку (ESG), а також розвиток комунікативних навичок та консультування. Ці виклики зумовлюють необхідність формування більш гнучкого та універсального фахівця, здатного адаптуватися до стрімких змін у фінансовій сфері. З позиції бухгалтерської науки роль бухгалтера майбутнього має еволюціонувати, стати більш міждисциплінарною та стратегічною. Визначено головні чинники впливу на трансформацію професії бухгалтера, до яких віднесено: цифровізацію облікових даних, використання блокчейн-технологій, автоматизацію облікових процесів, посилення ролі фінансового аналізу, підвищення вимог до етики бухгалтерської діяльності та впровадження концепцій сталого розвитку (ESG). Зроблено висновок, що майбутній бухгалтер має поєднувати функції обліковця, фінансового аналітика, консультанта та стратегічного управлінця.

Перспективи подальших досліджень. Подальші дослідження можуть бути зосереджені на емпіричному аналізі готовності бухгалтерів до нових викликів цифрової трансформації, розробці освітніх програм та професійних стандартів, спрямованих на формування ключових компетентностей фахівців у майбутньому.

Біографії авторів

  • Агнєшка Кістер, Університет Марії Кюрі-Склодовської

    доктор філософії (економіка), доцент, Факультет економіки, кафедра маркетингу

  • Агнєшка Паркітна, Вроцлавський технологічний університет

    доктор філософії (економіка), доцент, Факультет управління, кафедра організації та менеджменту

Посилання

Saleem, I., Abdeljawad, I., & Nour, A. I. (2023). Artificial intelligence and the future of accounting profession: Implications and challenges. In Proceedings of the Studies in Computational Intelligence (Vol. 1113, pp. 327–336). Springer Science and Business Media Deutschland GmbH.

Lada, M., & Martinek-Jaguszewska, K. (2023). The autonomization of accounting processes. Theoretical Journal of Accounting, 3, 95–111.

Romero-Carazas, R., Espíritu-Martínez, A. P., Aguilar-Cuevas, M. M., Usuriaga- Palacios, M. N., Aguilar-Cuevas, L. A., Espinoza-Véliz, M. Z., Espinoza-Egoavil, M. J., & Gutiérrez-Monzón, S. G. (2024). Forensic auditing and the use of artificial intelligence: A bibliometric analysis and systematic review in Scopus between 2000 and 2024. Heritage and Sustainable Development, 6, 415–428. https://doi. org/10.37868/hsd.v6i2.626

Boritz, J. E., & Stratopoulos, T. C. (2023). AI and the accounting profession: Views from industry and academia. Journal of Information Systems, 37, 1–9. https://doi. org/10.2308/ISYS-2023-054

Ferreira, F. G. D. C., Gandomi, A. H., & Cardoso, R. T. N. (2021). Artificial intelligence applied to stock market trading: A review. IEEE Access, 9, 30898–30917.

Zhang, Y., Xiong, F., Xie, Y., Fan, X., & Gu, H. (2020). The impact of artificial intelligence and blockchain on the accounting profession. IEEE Access, 8, 110461– 110477. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.3000505

Peng, Y., Ahmad, S. F., Ahmad, A. Y. A. B., Al Shaikh, M. S., Daoud, M. K., & Alhamdi, F. M. H. (2023). Riding the waves of artificial intelligence in advancing accounting and its implications for sustainable development goals. Sustainability (Switzerland), 15.

Chiacchio, F., Petropoulos, G., & Pichler, D. (2018). The impact of industrial robots on EU employment and wages: A local labour market approach. Bruegel, Brussels.

Moll, J., & Yigitbasioglu, O. (2019). The role of internet-related technologies in shaping the work of accountants: New directions for accounting research. The British Accounting Review, 51, 100833. https://doi.org/10.1016/j.bar.2019.04.002

Marrone, M., & Hazelton, J. (2019). The disruptive and transformative potential of new technologies for accounting, accountants and accountability: A review of current literature and call for further research. Meditari Accountancy Research, 27, 677–694. https://doi.org/10.1108/MEDAR-06-2019-0508

Kommunuri, J. (2022). Artificial intelligence and the changing landscape of accounting: A viewpoint. Pacific Accounting Review, 34, 585–594. https://doi. org/10.1108/PAR-06-2021-0107

Ragazou, K., Passas, I., Garefalakis, A., Galariotis, E., & Zopounidis, C. (2023). Big data analytics applications in information management driving operational efficiencies and decision-making: Mapping the field of knowledge with bibliometric analysis using R. Big Data and Cognitive Computing, 7. https://doi.org/10.3390/ bdcc7010013

Lehner, O. M., Ittonen, K., Silvola, H., Ström, E., & Wührleitner, A. (2022). Artificial intelligence-based decision-making in accounting and auditing: Ethical challenges and normative thinking. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 35, 109–135. https://doi.org/10.1108/AAAJ-09-2020-4934

Awang, Y., Shuhidan, S. M., Taib, A., Rashid, N., & Hasan, M. S. (2022). Digitalization of accounting profession: An opportunity or a risk for future accountants? MDPI AG. P.93

Coman, D. M., Ionescu, C. A., Duică, A., Coman, M. D., Uzlau, M. C., Stanescu, S. G., & State, V. (2022). Digitization of accounting: The Premise of the Paradigm Shift of Role of the Professional Accountant. Applied Sciences (Switzerland), 12. https:// doi.org/10.3390/app12073359

Carlin, T. (2019). Blockchain and the journey beyond double entry. Australian Accounting Review, 29, 305–311. https://doi.org/10.1111/auar.12273

Kalantarova, R. (n.d.). The ongoing speculation about smart contracts: Smart enough to replace third party arbitrators, or is “smart” just a misnomer? Notes. Cardozo Journal of Conflict Resolution, 21, 551–580.

Chotiyanon, P., & Joannidès De Lautour, V. (n.d.). The changing role of the management accountants becoming a business partner. Springer Nature Switzerland AG.

Rughani, S. (2024). Navigating transformation: The impactful leadership of accountants. Publisher. https://www.ifac.org/

Ma, L., Chen, X., Zhou, J., & Aldieri, L. (2022). Strategic management accounting in small and medium-sized enterprises in emerging countries and markets: A case study from China. Economies, 10. https://doi.org/10.3390/economies10040074

Meeh-Bunse, G., & Luer, K. (2024). National adoptions of IFRS: Accounting perspectives. Proceedings of FEB Zagreb International Odyssey Conference on Economics and Business, 378–387.

Lodhia, S. K., & Sharma, U. (2019). Sustainability accounting and reporting: Recent perspectives and an agenda for further research. Pacific Accounting Review, 31, 309–312. https://doi.org/10.1108/PAR-02-2019-121

Adelakun, B. O., Antwi, B. O., Ntiakoh, A., & Eziefule, A. O. (2024). Leveraging AI for sustainable accounting: Developing models for environmental impact assessment and reporting. Finance & Accounting Research Journal, 6, 1017–1048. https://doi. org/10.51594/farj.v6i6.1234

Sheela, S., Alsmady, A. A., Tanaraj, K., & Izani, I. (2023). Navigating the future: Blockchain’s impact on accounting and auditing practices. Sustainability (Switzerland), 15.

Saleh, I., Marei, Y., Ayoush, M., & Abu Afifa, M. M. (2023). Big data analytics and financial reporting quality: Qualitative evidence from Canada. Journal of Financial Reporting and Accounting, 21, 83–104. https://doi.org/10.1108/JFRA-12-2021-0489

Haapamäki, E., & Sihvonen, J. (2019). Cybersecurity in accounting research. Managerial Auditing Journal, 34, 808–834.

IESBA. (2016). IESBA redefines accountants’ ethical role when laws and regulations are broken.

Bosi, M. K., Lajuni, N., Wellfren, A. C., & Lim, T. S. (2022). Sustainability reporting through environmental, social, and governance: A bibliometric review. Sustainability (Switzerland), 14. https://doi.org/10.3390/su141912071

Nielsen, C. (2023). ESG reporting and metrics: From double materiality to key performance indicators. Sustainability (Switzerland), 15. https://doi.org/10.3390/ su152416844

Завантаження

Опубліковано

2025-04-09

Номер

Розділ

Статті

Як цитувати

Схожі статті

1-10 з 403

Ви також можете розпочати розширений пошук схожих статей для цієї статті.