ІНКЛЮЗИВНИЙ РОЗВИТОК УКРАЇНИ ТА МІЖНАРОДНЕ ФІНАНСОВЕ І ТЕХНІЧНЕ СПІВРОБІТНИЦТВО З ЙОГО АКТИВІЗАЦІЇ
DOI:
https://doi.org/10.35774/10.35774/visnyk2018.01.056Ключові слова:
соціально-економічна стратифікація, інклюзивний розвиток, індекс інклюзивного розвитку країни, інклюзивні інститути, концепція Сталого розвитку, міжнародна технічна і фінансова допомогаАнотація
Мета статті полягає у виявленні на основі аналізу соціально-економічної стратифікації в Україні проблем та перспектив інклюзивного розвитку вітчизняної економіки, а також окреслення стану та можливостей залучення іноземної допомоги з його активізації. Предметом дослідження є проблеми інклюзивного розвитку України та фінансова і технічна допомога, спрямована на вирішення цих проблем. Розглянуто процеси соціально-економічної диференціації та стратифікації у різних країнах і Україні з використанням різних показників та індексів. Проаналізовано рівень інклюзивності економіки окремих країн світу та України за групами індикаторів, що використовуються для розрахунку Індексу іклюзивного розвитку (групи зростання і розвитку, інклюзивності, справедливості для поколінь та сталості розвитку). Вказано на перевагу використання цього агрегованого індексу порівняно з традиційними інструментами емпіричного аналізу соціально-економічного становища країни, зокрема ВВП на душу населення, коефіцієнта Джині тощо. Окреслено проблеми функціонування інклюзивних інститутів в Україні та визначено найважливіші напрямки їх розвитку. Акцентовано увагу на необхідності залучення іноземної допомоги для підвищення рівня інклюзивності вітчизняної економіки. Розглянуто окремі проекти фінансового та технічного сприяння інклюзивному розвитку, що реалізовуються в Україні, зроблено висновки щодо їх доцільності та пріоритетності. Підкреслено необхідність нівелювання дії екстрактивних інститутів корупції та бюрократії з метою підвищення ефективності використання іноземної екoномічної допомоги. Наголошено на міждисциплінарному характері проблеми інклюзивного розвитку країни та можливості її вирішення у рамках реалізації міжнародної політики з подолання бідності. Дослідження здійснено за допомогою таких методів, як: аналіз та синтез – для виявлення передумов інклюзивного розвитку вітчизняної економіки та напрямів, які потребують зовнішніх ресурсів; компаративний аналіз – для ідентифікації проблем функціонування вітчизняної системи інклюзивних інститутів та формування концепції її зміцнення на основі використання іноземного досвіду, кореляційного аналізу – для визначення взаємозв’ язків між індикаторами інклюзивного розвитку, табличного та графічного – для візуального ілюстрування результатів аналізу.
Посилання
Вишлинський Г. Про “інклюзивність” [Електронний ресурс] / Г. Вишлинський // Українська правда. – Режим доступу : https://www.pravda.com.ua/columns/2014/ 04/19/7023016/.
Бригадир В. Соціально-економічна стратифікація країн ЄС : автореф. дис. на здобуття наук. ступеня канд. екон. наук / В. Бригадир. – Тернопіль, 2017. – 20 с.
Базилюк А. В. Інклюзивне зростання як основа соціально-економічного розвитку [Електронний ресурс] / А. В. Базилюк, О. В. Жулин. – Режим доступу : http://publications.ntu.edu.ua/eut/2015-01/019-029.pdf.
Федулова Л. І. Інклюзивні інновації в системі соціально-економічного розвитку / Л. І. Федулова // Проблемні питання економіки України та її регіонів. – 2016.– № 6. – С. 56–65.
Eurostat (2017) [Електронний ресурс]. – Режим доступу : http://ec.europa.eu/.
Давос-2018. День перший. Текстова онлайн-трансляція [Електронний ресурс]. – Режим доступу : https://mind.ua/publications/20180830-davos-2018-den-pershijtekstova-onlajn-translyaciya.
Шангіна Л. Індекс поточної економічної спроможності : комплексна оцінка соціально-економічної ситуації в Україні / Л. Шангіна, В. Юрчишин. – К. : Заповіт, 2017. – Режим доступу : http://razumkov.org.ua/uploads/article/2017_IEC.pdf.
Рачок А. Середній клас в Україні: уявлення і реальність [Електронний ресурс] / А. Рачок, О. Пищуліна, М. Міщенко, Л. Шангіна. – Режим доступу : http://razumkov.org.ua/uploads/article2016_Seredn_kl as.pdf.
Kharas H. The Emerging Middle Classin Developing Countries [Електронний ресурс] / H. Kharas. – Brookings Institution. – Режим доступу : http://siteresources.worldbank.org/EXTABCDE/Resources/7455676-1292528456380/7626791-1303141641402/7878676-1306699356046/Parallel -Sesssion-6-Homi-Kharas.pdf.
World Economic Forum (2018) [Електронний ресурс]. – Режим доступу : http://reports.weforum.org/.
Сенюра О. В. Сучасний стан та перспективи дослідження проблем соціальної мобільності [Електронний ресурс] / О. В. Сенюра // Вісник ОНУ ім. І. І. Мечникова.– Режим доступу : heraldiss.onu.edu.ua/article/download/56726/53075.
Половець В. М. Питирим Сорокін : концепція соціальної мобільності [Електронний ресурс] / В. М. Половець. – Режим доступу : http://visnyk.chnpu.edu.ua/?wpfb_dl=432.
Дослідження : у Німеччині скорочується середній клас [Електронний ресурс].– Режим доступу : http://www.dw.com/uk/дослідження-німеччині-скорочується-середній -клас/a-16453496.
Acemoglu D. Why Nations Fail : The Originsof Power, Prosperity and Poverty / D. Acemoglu, J. R. Robinson. – NewYork : Crow, 2012. – 529 p.
Горбаль Н. І. Вплив членства в ЄС на конкурентоспроможність країн Східної Європи [Електронний ресурс] / Н. І. Горбаль, К. А. Кухтяк, М. В. Руда. – Режим доступу : http://nltu.edu.ua/nv/Archive/2017/27_7/1 1.pdf.
Birdsall N. The (Indispensable) Middle Class in Developing Countries; Or, The Rich and the Rest, Not the Poor and the Rest [Електронний ресурс] / N. Birdsall. Washington, DC : Center for Global Developing, Working Paper, 2010. – № 207. – Режим доступу: http://siteresources.worldbank.orgEXTPREMNETResources4899601338997241035Growth_Commission_Equity_Growth_Ch7_Indespensable_Middle_Class_Developing_Countries.pdf.
Плоский К. В. Міжнародна технічна допомога як міждисциплінарна науково-практична проблема [Електронний ресурс] / К. В. Плоский. – Режим доступу : http://academy.gov.ua/ej/ej 18/PDF/17.pdf.
Адамик В. В. Міжнародна економічна допомога з подолання бідності в Україні / В. В. Адамик, Н. В. Комар. – Тернопіль : ТНЕУ, 2011. – 265 с.
План зовнішніх інвестицій ЄС [Електронний ресурс]. – Режим доступу : http://www.eu4business.eu/uk/plan-zovnishnih-investyciy-yes.
IQenergy [Електронний ресурс]. – Режим доступу : http://www.iqenergy.org.ua/.
Міністерство інфраструктури України [Електронний ресурс]. – Режим доступу : https://mtu.gov.ua/conten/mizhnarodna-tehnichna-dopomoga-es-eu-u-sferi-transportu.html.
The World Bank. Projects & Operations [Електронний ресурс]. – Режим доступу : http://projects.worldbank.org/.
ЄС ще не схвалив рішення про згортання проекту модернізації КПП з Україною – Мінгареллі (21 лютого 2018 р.) [Електронний ресурс]. – Режим доступу : https://ua.112.ua/ekonomika/yes-shche-ne-pryiniav-rishennia-pro-zhortannia-proektumodernizatsii-kpp-z-ukrainoiu--minharelli-434189.html.
References
Vyshlynskyi H. Pro “ inkliu zyvnist ” [On “ inclusiveness”]. Ukrainska pravda – Ukrainian Truth, 2014, from https://www.pravda.com.ua/columns/2014/04/19/7023016/ [in Ukrainian].
Bryhadyr V. Sotsialno-ekonomichna stratyfikatsiia krain YeS : Avtoref. dys. na zdobuttia naukovoho stupenia ekonomichnykh nauk [Socio-economic stratification of EU countries : extended abstract for obtaining scientific degree of Candidate of Economic Sciences], 2017, 20 p. [in Ukrainian].
Bazyliuk A. V., Zhulyn, O. V. Inkliuzyvne zrostannia yak osnova sotsialno-ekonomichnoho rozvytku [Inclusive growth as a basis for socio-economic development], 2015, from http://publications.ntu.edu.ua/eut/2015-01/019-029.pdf [in Ukrainian].
Fedulova L. I. Inkliuzyvni innovatsii v systemi sotsialno-ekonomichnoho rozvytku [Inclusive innovations in the system of social and economic development]. Problemni pytannia ekonomiky Ukrainy ta yii rehioniv – Economics of Ukraine and Its Regions : Problematic Issues, 2016, No. 6, p.56-65 [in Ukrainian].
Eurostat, 2017, from http://ec.europa.eu/ [in English].
Davos-2018. Den pershyi. Tekstova onlain-transliatsiia [Davos-2018. The first day. Text online translation], from https://mind.ua/publications/20180830-davos-2018-den-pershijtekstova-onlajn-translyaciya [in Ukrainian].
Shanhina L., Yurchyshyn V. Indeks potochnoi ekonomichnoi spromozhnosti : kompleksna otsinka sotsialno-ekonomichnoi sytuatsii v Ukraini [The Index of Current Economic Capacity : A Comprehensive Assessment of the Socioeconomic Situation in Ukraine], Kyiv : Zapovit, 2017 from http://razumkov.org.ua/uploads/article/2017_IEC.pdf [in Ukrainian].
Rachok A., Pyshchulina O., Mishchenko M., Shanhina L. Serednii klas v Ukraini : uiavlennia i realnist [The middle class in Ukraine : representation and reality], 2016, from http://razumkov.org.ua/uploads/article/2016_Seredn_klas.pdf [in Ukrainian].
Kharas H. The Emerging Middle Class in Developing Countries. Brookings Institution, 2011, from http://siteresources.worldbank.org/EXTABCDE/Resources/7455676-1292528456380/7626791-1303141641402/7878676-1306699356046/Parallel-Sesssion-6-Homi-Kharas.pdf [in English].
World Economic Forum, from http://reports.weforum.org/ [in English].
Seniura O. V. Suchasnyi stan ta perspektyvy doslidzhennia problem sotsialnoi mobilnosti [Current status and perspectives for research on social mobility issues]. Visnyk ONU im. I. I. Mechnykova. Sotsiolohiia i politychni nauky – Odesa National University Herald : Sociology and Political Sciences, from heraldiss.onu.edu.ua/article/download/56726/53075 [in Ukrainian].
Polovets V. M. Pitirim Sorokin : kontseptsiia sotsialnoi mobilnosti [Pitirim Sorokin : the Concept of Social Mobility], from http://visnyk.chnpu.edu.ua/?wpfb_dl=432 [in Russian].
Doslidzhennia : u Nimechchyni skorochuietsia serednii klas [Survey : in Germany, the middle class is declining], from http://www.dw.com/uk/doslidzhennia-u-nimechchyniskorochuietsia-serednii-klas/a-16453496 [in Ukrainian].
Acemoglu D., Robinson J. R. Why Nations Fail : The Origins of Power, Prosperity and Poverty. New York : Crow, 2012, 529 p. [in English].
Horbal N. I., Kukhtiak K. A., Ruda, M. V. Vplyv chlenstva v IeS na konkurentospromozhnist krain Skhidnoi Yevropy [The Impact of EU Membership on the Competitiveness of Eastern European Countries], from http://nltu.edu.ua/nv/Archive/2017/27_7/11.pdf [in Ukrainian].
Birdsall N. The (Indispensable) Middle Class in Developing Countries; Or, The Rich and the Rest, Not the Poor and the Rest. Center for Global Developing, Working Paper, No. 207, Washington, DC, from http://siteresources.worldbank.org/EXTPREMNET/Resources/ 4899601338997241035/Growth_Commission_Equity_Growth_Ch7_Indespensable_Middle_Class_Developing_Countries.pdf [in English].
Ploskyi K. V. Mizhnarodna tekhnichna dopomoha iak mizhdystsyplinarna naukovopraktychna problema [International technical assistance as an interdisciplinary scientific and practical problem], from http://academy.gov.ua/ej/ej18/PDF/17.pdf. [in Ukrainian].
Adamyk V. V., Komar N. V. Mizhnarodna ekonomichna dopomoha z podolannia bidnosti v Ukraini [International Economic Assistance to Overcome Poverty in Ukraine]. Ternopi : TNEU, 265p. [in Ukrainian].
Plan zovnishnikh investytsii YeS [EU External Investments Plan], from http: //www.eu4business.eu/uk/plan-zovnishnih-investyciy-yes [in Ukrainian].
IQenergy – ofitsiinyi sait [IQenergy – official site], from http://www .iqenergy .org.ua/ [in Ukrainian].
Ministerstvo infrastruktury Ukrainy [Ministry of Infrastructure of Ukraine], from https://mtu.gov.ua/content/mizhnarodna-tehnichna-dopomoga-es-u-sferi-transportu.html [in Ukrainian].
The World Bank Projects and Operations, from http://projects.worldbank.org/ [in English].
IeS shche ne skhvalyv rishennia pro zghortannia proektu modernizatsii KPP z Ukrainoiu, Minharelli, 21 liutoho 2018 r.) [The EU has not yet approved the decision to complete the project of modernization of the check point with Ukraine, Mingarelli, February 21, 2018], from https : //ua.112.ua/ekonomika/ yes-shche-ne-pryiniav-rishennia-pro-zhortannia-proektu-modernizatsii-kpp-z-ukrainoiu–minharelli-434189.html [in Ukrainian]